Είναι από τους ανθρώπους που γνωρίζω χρόνια (ίσως από τότε που θυμάμαι τον παιδικό μου εαυτό). Παρά την οικειότητα και τις πολυάριθμες συζητήσεις που έχουμε κάνει, αισθάνομαι ότι είναι ανεξάντλητη πηγή γνώσεων και συμβουλών. Ακούραστος, πολυεπίπεδη προσωπικότητα και πάντα … Δάσκαλος! Το διήμερο μουσικοχορευτικό ταξίδι, με θέμα τη Νάξο και τόπο διεξαγωγής το Μουσικό Σχολείο Σπάρτης, μου έδωσε την ευκαιρία για ένα δημόσιο διάλογο, ο οποίος όπως θα διαπιστώσετε εξελίχθηκε σε … μάθημα! Ο Σταύρος Σπηλιάκος μίλησε, λοιπόν, στο flynews!
Τις τελευταίες εβδομάδες ακούω συχνά θα έρθει ο δάσκαλος στη Σπάρτη … Πώς αισθάνεστε γι΄αυτή την προσφώνηση;
Ιερή λέξη. Και όταν μάλιστα αυτή η προσφώνηση προέρχεται από νεότερους, αποκτά μεγαλύτερη αξία.
Η λέξη – όρος Δάσκαλος δεν αφορά την επαγγελματική σου ιδιότητα, αλλά είναι τίτλος Τιμής που τον αποδίδει, όχι πάντα και σε όλους, η κοινωνία.
Τι κρατάτε από την πολυετή ερευνητική -και όχι μόνο- περιπλάνησή σας στη Νάξο και στο … Φως του Αιγαίου;
Τα άυλα αγαθά, που αποκτήθηκαν χάρη στη θέση της Αιγαιοπελαγίτικης πολιτείας, δηλ. ως δρόμος από τον Βορρά στο Νότο κι από την Ανατολή στη Δύση και αντίθετα.
Κρατάω επίσης αυτό το φως του Αιγαίου και της Νάξου, που ευτυχώς φώτισε κι εμένα και στάθηκα συστηματικά ερευνητικά σ’ ένα μόνο τόπο, περπατώντας μαζί και δίπλα με τους ανθρώπους που δημιούργησαν αυτόν τον πολιτισμό, τον οποίο εγώ τώρα διαχειρίζομαι.
Ο χορός είναι βήματα, τεχνική ή συναίσθημα;
Ο χορός σαν φαινόμενο, είναι γεγονός που φαίνεται, είναι αληθινό, είναι πλούτος, πλούτος για τον πολιτισμό μας. Πλούτος με παιδαγωγική αξία και μορφωτική δύναμη που τον οφείλουμε στους δημιουργούς του. Αν δεν είναι απλά ρυθμική γυμναστική με πατριωτική μουσική τότε, εκτός όλων των άλλων, συναποτελείται και από τα τρία στοιχεία που αναφέρατε στο ερώτημά σας.
Στην Ελλάδα των μνημονίων, ποιός έχει δικαίωμα τελικά να δηλώνει καλλιτέχνης;
Και πριν τα μνημόνια και σήμερα, καλλιτέχνης είναι αυτός του οποίου το δημιούργημα κάνει καλύτερο άνθρωπο αυτόν που το εισπράττει.
Όσοι σας μελετούν, σας παρατηρούν, σας καταγράφουν, σίγουρα διαπιστώνουν ότι δεν φοβάστε ούτε να κρίνετε ούτε να κριθείτε. Έχετε πληρώσει την αφοπλιστική ειλικρίνειά σας;
Στην ζωή και στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία δεν πορεύτηκα με το κατά Ματθαίον “μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε”. Με την έκθεσή μου στην κοινωνία με τις παρεμβάσεις μου, τις επιστημονικές εργασίες μου, τα άρθρα και τα βιβλία μου έδωσα ο ίδιος, έτσι κι αλλιώς, το δικαίωμα και την ευκαιρία να με κρίνουν. Σε ότι αφορά την ειλικρίνεια, όπως εσείς την χαρακτηρίζετε, οπωσδήποτε έχει κόστος γιατί η παιδεία μας δεν φτάνει τα όρια της ανοχής και των επιχειρημάτων.
Διάβασα στο blog σας μεταξύ άλλων: Οι λεβεντόγεροι παρέδωσαν … Εμείς παραλάβαμε; Ο παραδοσιακός χορός παραδίνεται ή παραδίδεται; Ρητορικές ερωτήσεις ή ερωτήματα για προβληματισμό, γνώση και … συμμόρφωση;
Προβληματισμό αφορούν. Ο χορός είναι φαινόμενο ανθρωπολογικό, κοινωνικό, ιστορικό και υποκείμενό του είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Επομένως ότι συμβαίνει στην κοινωνική, πολιτική, επαγγελματική, εκπαιδευτική ζωή συμβαίνει και στο χορό. Σ’ αυτές τις εκφάνσεις της ζωής, ας αναρωτηθούμε. Παραδίδουμε ή παραδίνουμε; Η γενιά που φεύγει παραδίδει ή παραδίνει στη νέα που έρχεται; Αν παραδίδει τι παραδίδει ή εάν παραδίνει τι και σε ποιον την παραδίνει; Επομένως τα ερωτήματα είναι επίσης και προς γνώση και προς συμμόρφωση.
Αν σας ζητούσα να βάλετε έναν τίτλο στις εμπειρίες που είχατε από την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ποιός θα ήταν αυτός;
Άκου, βλέπε, σιώπα και συμμάχησε για να εξελιχθείς!!!
Όταν από ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ γίνει κα πάλι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ τότε θα ελπίσουμε σ’ ένα καλύτερο μέλλον.
Αισθανθήκατε ποτέ ότι σας τράβηξαν το … χαλί;
Όχι, γιατί ποτέ δεν μου στρώθηκε. Αντίθετα μου “τράβηξαν το έδαφος”. Όμως με βοήθησε η αθλητική μου παιδεία και το Πτυχίο Φυσικής Αγωγής.
Αν οι επιλογές δεν σας έβγαζαν σε αυτό το επαγγελματικό μονοπάτι που περπατήσατε όλα αυτά τα χρόνια, που αλλού θα μπορούσαμε να σας δούμε; Με τι άλλο θα είχε την επιθυμία να καταπιαστεί ο Σταύρος Σπηλιάκος;
Να έχω φτάσει σε τέτοιο μορφωτικό επίπεδο, ώστε να μπορώ να παρεμβαίνω με λόγο και πράξη στην κοινωνία των νέων. Θεσμικά δεν καλύπτεται ένα τέτοιο όνειρο στην πατρίδα μας.
Πάρ’ όλα ταύτα, έστω και τώρα, μέσω αυτών των «ταξιδιών» που είχατε την καλωσύνη να οργανώσετε σαν Σύλλογοι μα και σαν πρόσωπα, αυτό δεν κάνω, έστω και στον ειδικό χώρο του λαϊκού μας πολιτισμού;
Κεφάλαιο Παράδοση στα Σχολεία: Έχει αξία το σχόλιό σας …
Μου ζητάτε να γράψω επιστημονική Εργασία. Θα σας δώσω τίτλους μόνο.
-Συνεργασία πολλών Ειδικοτήτων εκπαιδευτικών. Τονίζω το ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ.
-Από τις μικρές ηλικίες, Μουσικοκινητική αγωγή.
-Μαθήματα φωνητικής.
-Φιλολογική προσέγγιση τραγουδιών (Φιλόλογοι που ενδιαφέρονται και αγαπούν το τραγούδι που συνοδεύει τους χορούς μας. Να σημειώσω το πλήθος των νέων και άγνωστων λέξεων που θα συναντήσουν τα παιδιά).
-Προσαρμογή του περιεχομένου των τραγουδιών σε αφηγηματικό λόγο με εικόνες.
-Ηλεκτρονική αποτύπωση και παροχή επιλεγμένων τραγουδιών που θα οδηγήσουν κάποια στιγμή και στον χορό.
-Προβολή καταγραφών τραγουδιών και χορών.
-Συμμετοχική παρατήρηση των παιδιών σε χορευτικές δράσεις.
-Κινητική μύηση με βάση το φωνητικό τραγούδι από τα ίδια τα παιδιά.
Τραγούδια χορεύουμε κι όχι χορούς. Τα ονόματα των χορών είναι κώδικες επικοινωνίας μεταξύ των επιμελητών των χορών.
Έχετε εκπροσωπήσει τη χώρα μας αρκετές φορές στο εξωτερικό με την επιστημονική και όχι μόνο ιδιότητά σας. Ποιά αίσθηση πήρατε στις αποσκευές σας κατά το δρόμο της επιστροφής;
Κατ’ αρχήν αισθάνεσαι υπερήφανος ως πρεσβευτής της χώρας σου. Και βέβαια ανακαλύπτεις έναν κόσμο στον οποίο λείπει το φως της Ελλάδας, η πολυρυθμία των τραγουδιών – χορών. Επίσης νοιώθεις ότι, εκτός από τους κατασκευασμένους τεχνοκράτες εχθρούς μας, υπάρχει ένας κόσμος που θέλει να γνωρίσει τον Έλληνα μέσα από στοιχεία όχι των κλασικών χρόνων μα και τον σημερινό που κουβαλάει έναν λαϊκό πολιτισμό τόσο πλούσιο.
Πάντως, έτσι κι αλλιώς, σε κοιτούν στα μάτια για να σου πάρουν ότι κουβαλάς μαζί σου.
Είχα την τύχη με αυτά τα εκπαιδευτικά ταξίδια να ακούω σήμερα πολλούς να μιλάνε και να τραγουδούν Ελληνικά.
Τι μας συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα;
Μας συμβαίνει να έχουμε ελλείμματα. Και αυτά αφορούν την Παιδεία και την Υγεία. Τα υπόλοιπα αγγίζουν μόνο την καθημερινότητά μου.
Τα θεμέλια είναι τόσο γερά όσο χρειάζεται για να τα καταφέρουμε; Είμαστε τόσο ανθεκτικοί πολιτιστικά, πνευματικά και κοινωνικά;
Ο άγνωστος ποιητής, από τον οποίο ζήτησα κι εγώ απάντηση στο ερώτημά σας, μου είπε πως ένα μεγάλο ποσοστό του ελληνικού λαού μάλλον δεν θέλει να τα καταφέρει. Αυτό βλέπει.
Η γενιά η δική σας θα πάρει τις απαντήσεις. Η δική μου δεν προλαβαίνει.
Τελικά, ο Σταύρος Σπηλιάκος αισθάνεται περισσότερο Βαμβακίτης, Αθηναίος ή Αξιώτης;
Η Σπάρτη ως γενέτειρα και η Βαμβακού είναι οι φυσικές μου πατρίδες και η Νάξος η πνευματική μου πατρίδα. Η Αθήνα είναι αυτή που μου έδωσε τις ευκαιρίες για να πραγματοποιήσω κάποια από τα όνειρά μου και να ευτυχίσω με την άξια σύζυγό μου και το γέννημά μου, το παλικάρι μου.
Τι έχω να πάρω από το Σταύρο Σπηλιάκο στη διήμερη μουσικοχορευτική συνάντηση που θα λάβει χώρα στο Μουσικό Σχολείο Σπάρτης και θα έχει θέμα τη Νάξο;
Στη συνάντηση αυτή, που εσείς μου δώσατε την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε, προσέρχομαι με σεβασμό προς τους προσκεκλημένους μας (φίλες, φίλους, παλιούς μου μαθητές μα και φοιτητές και συναδέλφους πλέον).
Καλούμαι δε από το βήμα που μου προσφέρετε να επικοινωνήσω, να μοιραστώ μαζί σας ως έντιμος διαχειριστής, πολιτισμικές αξίες, ρυθμικές κινήσεις και τραγούδια από τον πλούτο των δημιουργών αυτού του πολιτισμού, όπου κεντρικό πρόσωπο θα είναι ο άνθρωπος Αξώτης, ο άνθρωπος Κινιδαριώτης ως υποκείμενο του χορού και του τραγουδιού.
Χάρης Βασιλάκος
*Η Χορολογική Συνάντηση με εισηγητή τον κύριο Σταύρο Σπηλιάκο και θέμα «Ταξιδεύοντας στη χώρα του Τραγουδιού και του Χορού» πουθ συνδιοργανώνουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βαμβακούς «Νέα Ζωή», ο Όμιλος Διάδοσης Παραδοσιακών Χορών-Εθίμων “Η ΠΥΡΡΙΧΗ”, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκαμπίου και το Πολιτιστικό Σωματείο Μαγούλας «Ο Αγ. Νίκανδρος» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο και την Κυριακή, 20 & 21 Ιανουαρίου 2018.
Χορολογική συνάντηση αφιερωμένη στη Νάξο με το δρ. Σταύρο Σπηλιάκο
Ακολουθήστε το FLYNEWS στο Google News και παρακολουθήστε όλες τις εξελίξεις