Με πανό και συνθήματα υποδέχτηκαν ομάδα πολιτών την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έξω από την πύλη του κάστρου της Μονεμβασιάς, λίγη ώρα πριν τα επίσημα εγκαίνια του νέου μουσείου αφιερωμένου στον ποιητή Γιάννη Ρίτσο.
Αιτία των διαμαρτυριών ήταν η σχεδιαζόμενη εγκατάσταση τελεφερίκ στην περιοχή του κάστρου — ένα έργο που έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από κατοίκους, αρχαιολόγους και ανθρώπους του πολιτισμού.
Οι συγκεντρωμένοι κρατούσαν πανό με συνθήματα όπως «Ο Πολιτισμός σας είναι το χρήμα. Κάτω τα χέρια σας από το βράχο», ενώ δεν έλειψαν και οι φωνές διαμαρτυρίας τη στιγμή της άφιξης της υπουργού.
Μάκαρης: Όχι στο τελεφερίκ στην Καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς. Ναι στις εναλλακτικές λύσεις ουσιαστικής προσβασιμότητας
Η επίσκεψη της Υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη στη Μονεμβασιά και οι έντονες διαμαρτυρίες των πολιτών έφεραν ξανά στο φως το αντιφατικό και επικίνδυνο σχέδιο για την κατασκευή τελεφερίκ στον Ιστορικό Βράχο της Καστροπολιτείας. Ένα έργο που απειλεί ευθέως τη φυσιογνωμία και την αυθεντικότητα ενός από τα πιο πολύτιμα μνημεία της Μεσογείου.
Η παράταξή μας, «Πρώτα η Πελοπόννησος», ήταν η μοναδική περιφερειακή παράταξη που καταψήφισε το έργο στην Επιτροπή Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου, τεκμηριώνοντας τη θέση της με σεβασμό στον ιστορικό χαρακτήρα του τόπου, στην κοινωνική βούληση και στην ανάγκη προστασίας του τοπίου. Επιπλέον, θέσαμε το θέμα δημόσια και στη συνεδρίαση Λογοδοσίας της Περιφερειακής Αρχής, ζητώντας τη δημοσιοποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων, των τεχνικών εκθέσεων και των εγκρίσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, που μέχρι σήμερα δεν έχουν κατατεθεί ούτε στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Κατά την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 13 Ιουλίου 2025 στο ξενοδοχείο Θεοφανώ στη Μονεμβασιά, με θέμα την ένταξη του Κάστρου στα 7 πιο απειλούμενα μνημεία της Ευρώπης για το 2025, είχαμετην ευκαιρία να συνομιλήσουμε με στελέχη της Europa Nostra και της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Οι εκπρόσωποι των δύο οργανισμών εξέφρασαν ξεκάθαρη αντίθεση στο έργο του τελεφερίκ, τονίζοντας ότι υπονομεύει την αυθεντικότητα του χώρου και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πιθανή ένταξη της Καστροπολιτείας στη λίστα Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η κοινή θέση είναι σαφής: το τελεφερίκ δεν έχει θέση σε έναν χώρο τέτοιας σημασίας.
Λέμε «Όχι στο τελεφερίκ», γιατί αλλοιώνει το ιστορικό και αισθητικό τοπίο της Μονεμβασιάς, προκαλεί εκτεταμένους εκβραχισμούς και παρεμβάσεις σε προστατευόμενη περιοχή NATURA 2000, προωθείται χωρίς ουσιαστική διαβούλευση και βασίζεται σε μελέτες χαμηλής ποιότητας και πληροφόρησης. Δεν εξυπηρετεί ουσιαστικά την προσβασιμότητα, αλλά ενισχύει τον βιαστικό και επιφανειακό τουρισμό. Κυρίως όμως, θέτει σε κίνδυνο την προοπτική ένταξης της Μονεμβασιάς στην UNESCO, όπως καταγγέλλουν πλήθος πολιτιστικών οργανισμών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο προϋπολογίζεται στα 6.800.360 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω του Υπουργείου Πολιτισμού. Παρά το υψηλό του κόστος, δεν συνοδεύεται από επαρκή τεκμηρίωση για τη βιωσιμότητα της λειτουργίας του. Τα εκτιμώμενα ετήσια έξοδα συντήρησης και λειτουργίας, αν και δεν έχουν παρουσιαστεί επίσημα, εκτιμώνται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ, χωρίς να είναι σαφές αν θα καλύπτονται από εισιτήρια ή άλλους πόρους. Η απουσία σχεδίου βιωσιμότητας και η ελλιπής παρουσίαση στοιχείων δημιουργούν εύλογες ανησυχίες για την πορεία και τις επιπτώσεις του έργου.
Επιπλέον το έργο συγκεντρώνει ευρεία κοινωνική αντίθεση. Ο Σύλλογος Φίλων Μονεμβασιάς ηγείται της προσπάθειας ακύρωσης, συγκεντρώνοντας ηλεκτρονικά υπογραφές από πολίτες και φορείς στην ακόλουθη πλατφόρμα: openpetition.eu/!ffxsq
Ως «Πρώτα η Πελοπόννησος», δηλώνουμε ρητά την αντίθεσή μας στο έργο. Στηρίζουμε τις προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας και την απόφαση αναστολής των εργασιών. Απαιτούμε πλήρη διαφάνεια και δημόσια κατάθεση όλων των εγγράφων.
Προτείνουμε λύσεις ουσιαστικής προσβασιμότηταςπου σέβονται τον χαρακτήρα του τόπου: αναβατόριο αποκλειστικά για ΑμεΑ, παρεμβάσεις προσβασιμότητας στην Κάτω Πόλη, επενδύσεις σε βασικές υποδομές όπως ύδρευση, αποχέτευση και πυροπροστασία, αναστήλωση και ανάδειξη μνημείων τόσο στην Κάτω Πόλη όσο και την Άνω Πόλη με απόλυτο σεβασμό στο τοπίο και στη μνήμη του τόπου.
Μανώλης Μάκαρης
Επικεφαλής της Περιφερειακής Παράταξης
«Πρώτα η Πελοπόννησος»