Η Σπάρτη είναι μια πόλη που δεν ανήκει μόνο στους κατοίκους της, ανήκει σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι όνομα-σύμβολο, σημείο αναφοράς της ιστορίας και της παγκόσμιας μνήμης. Και κάθε σύμβολο ζει στο παρόν μόνο όταν οι άνθρωποί του φροντίζουν να θυμούνται, να τιμούν και να εμπνέονται από την κληρονομιά του.
Ανάμεσα στις σπουδαιότερες μορφές της αρχαίας Σπάρτης ξεχωρίζει ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, ( 600ΠΧ – 520ΠΧ ) ένας από τους Επτά Σοφούς της Ελλάδας. Με τη δύναμη της σκέψης του και τη λιτότητα του λόγου του, μας άφησε παρακαταθήκες που διατηρούνται ζωντανές μέχρι σήμερα. Το «Μηδέν άγαν» – τίποτα σε υπερβολή – είναι μια φράση απλή αλλά αληθινή, που αν εφαρμοζόταν σήμερα, θα μπορούσε να γίνει ο καλύτερος οδηγός για τη διακυβέρνηση του Δήμου. Μέτρο, σοβαρότητα, συνέπεια, όχι πρόχειρα έργα ή κινήσεις εντυπωσιασμού.
Στην άλλη όχθη της ιστορικής μνήμης, δεσπόζει η μορφή της Σπαρτιάτισσας μάνας. Η στιγμή που παραδίδει την ασπίδα στον γιο της με το αθάνατο «ή τὰν ή επὶ τας» δεν είναι απλώς μια φράση. Είναι το απόσταγμα της Σπαρτιατικής παιδείας, της ανδρείας, της τιμής και της αφοσίωσης. Είναι η μητέρα που σφυρηλατεί ψυχές ηρώων, ο ακρογωνιαίος λίθος μιας κοινωνίας που μεγαλούργησε.
Συμπληρωματικά, δεν μπορεί να λείπει από αυτή την τριάδα τιμής και μνήμης ο Διηνέκης, ο θρυλικός Σπαρτιάτης των Θερμοπυλών. Είναι ο πολεμιστής που, όταν του είπαν ότι τα βέλη των Περσών θα σκέπαζαν τον ήλιο, απάντησε με την αθάνατη φράση: «Εν σκιά μαχούμεθα» – Στη σκιά τους λοιπόν θα πολεμήσουμε.
Με το πνεύμα αυτό ο Διηνέκης δεν έγινε απλώς ένας ήρωας της μάχης, αλλά το ζωντανό παράδειγμα της Σπαρτιατικής καρδιάς που στέκει ατάραχη απέναντι σε κάθε απειλή. Είναι η φωνή της ψυχραιμίας, του θάρρους και της αυτοθυσίας, που ακόμη και σήμερα συγκλονίζει και εμπνέει.
Γι’ αυτό η Σπάρτη αξίζει να αποκτήσει τρία νέα μνημεία σε πολύ κεντρικά σημεία της πόλης.
Του Χίλωνα του Λακεδαιμόνιου , της Σπαρτιάτισσας μάνας και τρίτο μνημείο αφιερωμένο στον Διηνέκη το Σπαρτιάτη απλό πολεμιστή. Τρία μνημεία που θα θυμίζουν σε όλους –πολίτες και επισκέπτες– ότι η Σπάρτη δεν λύγισε ποτέ μπροστά στην υπεροπλία, γιατί είχε ψυχή αλύγιστη.
Η Σπάρτη δεν θα παρουσιάζεται μόνο ως πολεμικό σύμβολο, αλλά ως παγκόσμιο πρότυπο αξιών που φωτίζει τον δρόμο του μέτρου, της τιμής του θάρρους και της αυτοθυσίας
Ένα μνημείο αφιερωμένο στον Χίλωνα, που θα συμβολίζει τη σοφία, το μέτρο και τη φρόνηση.
Ένα μνημείο αφιερωμένο στη Σπαρτιάτισσα μάνα, που θα τιμά το ήθος, την ανδρεία και την αφοσίωση.
Ένα μνημείο αφιερωμένο στον Διηνέκη που θα συμβολίζει και θα τιμά την αυτοθυσία με τη ψυχή ήρωα, του απλού Σπαρτιάτη.
Αυτά τα μνημεία δεν πρέπει να είναι απλές, μικρές και φτηνές κατασκευές αλλά ανάλογου μεγέθους και αξίας με το άγαλμα του Λεωνίδα. Θα αποτελέσουν σημεία αναφοράς, τόπους στοχασμού και έμπνευσης για τους πολίτες, αλλά και ισχυρά μηνύματα για τους επισκέπτες που καταφθάνουν, από όλο τον κόσμο. Θα δείχνουν ότι η Σπάρτη δεν ήταν μόνο δόρυ και ασπίδα, αλλά και πηγή αξιών, σοφίας , ηθικής δύναμης και αυτοθυσίας.
Η πόλη διαθέτει ήδη το εμβληματικό άγαλμα του Λεωνίδα, το οποίο στέκεται περήφανο υπενθυμίζοντας το πολεμικό της μεγαλείο. Ήρθε όμως η ώρα να συμπληρωθεί αυτή η εικόνα με τρία ακόμη μνημεία, που θα εκφράζουν το πνευματικό και ηθικό μεγαλείο της Σπάρτης.
Κύριοι όλης της Δημοτικής Αρχής, η ευκαιρία είναι ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ. Η δημιουργία αυτών των μνημείων δεν είναι απλώς πολιτιστική πράξη. Είναι ιστορικό καθήκον και δημόσιο χρέος που θα μείνει για πάντα. Αν δεν το πράξετε εσείς, ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΑ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΠΡΑΞΟΥΝ ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΟΙ. Όμως η τιμή ανήκει σε εκείνους που πρώτοι βλέπουν το χρέος και το αναλαμβάνουν.
Δημότες της Σπάρτης πρέπει να ενεργοποιηθούμε! Η ευθύνη είναι και δική μας. Οφείλουμε να απαιτήσουμε έργα που θα τιμούν πραγματικά την πόλη μας, να στηρίξουμε πρωτοβουλίες που αφήνουν ανεξίτηλο αποτύπωμα, να υπερασπιστούμε την κληρονομιά μας.
Με τρία νέα μνημεία – ένα της σοφίας , ένα του ήθους και της ανδρείας , και ένα της αυτοθυσίας– η Σπάρτη θα αποκτήσει αιώνια σύμβολα που θα τη συνοδεύουν στις επόμενες γενιές. Γιατί η Σπάρτη δεν ήταν ποτέ μόνο πολεμική ισχύς. Ήταν και παραμένει πνευματικό και ηθικό πρότυπο για όλο τον κόσμο.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση της κατασκευής τους, δεν είναι ανάγκη να επιβαρυνθεί υπέρμετρα ο δημοτικός προϋπολογισμός. Με μια συνετή ανακατανομή και μείωση ανούσιων και περιττών εξόδων για πράγματα –που δεν θα τα θυμούνται την επόμενη μέρα — μπορούν να εξευρεθούν οι απαιτούμενοι πόροι. Παράλληλα, η πόλη μας διαθέτει επιφανείς δημότες και φίλους της Σπάρτης που, με αίσθημα ευθύνης και αγάπης για τον τόπο, θα θελήσουν να συνεισφέρουν με δωρεές. Οι δωρητές αυτοί αξίζει να τιμηθούν με την αναγραφή του ονόματός
τους σε αναμνηστική πλάκα, ώστε η προσφορά τους να μείνει αθάνατη στη μνήμη και να λειτουργήσει ως παράδειγμα μίμησης για τις επόμενες γενιές.
Επειδή το ζήτημα αυτό είναι σοβαρό, διαχρονικό και πάγιο για την πόλη, δεν θα έπρεπε –και δεν πρέπει– να υπάρξει άρνηση από καμία πλευρά. Η τιμή προς τον Χείλωνα τον Λακεδαιμόνιο , τη Σπαρτιάτισσα μάνα και τον Διηνέκη των τριακοσίων πολεμιστών ,δεν είναι υπόθεση μικροπολιτικής ή κομματικής σκοπιμότητας. Είναι χρέος όλων μας απέναντι στην ιστορία της Σπάρτης και στην παγκόσμια κληρονομιά που φέρει το όνομά της. Η συναίνεση και η κοινή βούληση είναι το ελάχιστο που οφείλουμε στον τόπο μας.
Με τέτοια έργα – μνημεία, μουσεία, και αναδείξεις αρχαιολογικών χώρων – η Σπάρτη μπορεί να βαδίσει με βήμα σταθερό στον δρόμο της τουριστικής ανάπτυξης. Γιατί οι επισκέπτες δεν έρχονται μόνο για τον καφέ στην πλατεία, αλλά για να βιώσουν την αυθεντικότητα και το μεγαλείο της ιστορίας μας.
Κάθε μνημείο, κάθε χώρος που αναδεικνύεται, είναι ένα λιθαράκι που χτίζει μια νέα εικόνα για την πόλη. Μια εικόνα δυναμική, που αφήνει πίσω της τη μιζέρια και τη μεμψιμοιρία και προχωρά μπροστά με αυτοπεποίθηση και όραμα.
Κύριε Δήμαρχε,
Η θητεία σας κυλά και ο χρόνος σας δεν είναι απεριόριστος.
Ο σοφός Χίλων ο Λακεδαιμόνιος μας κληροδότησε τη διαχρονική ρήση: «Χρόνου φείδου» – να σέβεσαι τον χρόνο. Σήμερα, το μήνυμα αυτό είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Αν αφήσετε αυτή την ευκαιρία να χαθεί, η Ιστορία δεν θα σας συγχωρήσει. Οι πολίτες, οι επισκέπτες, αλλά και οι επόμενες γενιές δεν θα θυμούνται τις μικρές και καθημερινές πράξεις της δημαρχίας σας . Αυτές θα ξεθωριάσουν γρήγορα. Εκείνο που θα παραμείνει, και εκείνο που θα αφήσει αποτύπωμα στον χρόνο, είναι τα μεγάλα έργα που θα σφραγίσουν την παρουσία σας στον τόπο.
Η δημιουργία μνημείων δεν είναι απλώς μια κατασκευαστική πράξη. Είναι πράξη ιστορικής ευθύνης, πολιτιστικής ανάδειξης και πνευματικής παρακαταθήκης. Αυτά τα μνημεία μπορούν να αποτελέσουν τη σφραγίδα της θητείας σας. Τα μοναδικά εκείνα έργα που θα θυμάται και θα τιμά η κοινωνία για πολλές δεκαετίες. Γιατί στο τέλος, η θητεία σας θα περάσει, θα ξεχαστεί, και ο κόσμος δεν θα συγκρατήσει τίποτα από τα συνηθισμένα και τα εφήμερα. Θα μείνει μόνο αυτό που είναι ξεχωριστό, αυτό που έχει διάρκεια, αυτό που συνδέει το παρόν με το αιώνιο.
Η ευθύνη είναι μεγάλη, αλλά και η ευκαιρία μοναδική. Να γίνετε όλοι εσείς εκείνοι που θα αφήσετε έργα αντάξια της Ιστορίας της Σπάρτης, και όχι να παραμείνετε απλώς μια ακόμη διοίκηση που πέρασε και ξεχάστηκε.
Βασίλης Λαδάς