Με τον όρο “Πολιτιστική Κληρονομιά” περιγράφεται το κληροδότημα από τις παλαιότερες γενιές που διατηρείται στο παρόν ενώ παράλληλα διοχετεύεται στο μέλλον για να επωφεληθούν οι επόμενες γενιές. Ο όρος Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει τον απτό πολιτισμό (όπως κτίρια, μνημεία, τοπία, βιβλία, έργα τέχνης και τεκμήρια), τον άυλο πολιτισμό (όπως τη λαογραφία, τις παραδόσεις, τη γλώσσα και τη γνώση) και τη «φυσική» κληρονομιά, που περιλαμβάνει σημαντικά πολιτιστικά τοπία και βιοποικιλότητα.
Στις μέρες μας είναι κοινώς αποδεκτό ότι ο πολιτισμός αποτελεί τον τέταρτο πυλώνα της ανάπτυξής και το πολιτισμικό προϊόν ένα βασικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης κυρίως μέσω της διασύνδεσης του με τον Τουρισμό.
Μέσω της ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, όχι μόνο εξασφαλίζεται καλύτερη ποιότητα ζωής σε μια κοινωνία αλλά είναι δυνατό να τονωθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα και να εξασφαλιστούν έσοδα για τους πολίτες και το κράτος.
Ο πολιτισμός και η κληρονομιά αναμφισβήτητα αποτελούν πολύτιμο οικονομικό και κοινωνικό κεφάλαιο με μεγάλη αναπτυξιακή δυναμική. Το πολιτιστικό απόθεμα μιας περιοχής απαιτεί πόρους για συντήρηση, προστασία και ανάδειξη που λόγω της οικονομικής κρίσης δύσκολα διατίθενται. Όμως, αυτό το αναξιοποίητο πολιτιστικό κεφάλαιο μπορεί να γίνει μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης και αειφορίας, με τη δημιουργία αφενός εισοδήματος και απασχόλησης, δηλαδή ευημερίας, και αφετέρου οικονομικών πόρων για τη συντήρηση και προστασία του ίδιου του πολιτιστικού κεφαλαίου.
Η πολιτιστική κληρονομιά δημιουργεί υψηλές προστιθέμενες αξίες και συμβάλλει στην παραγωγή πλούτου λόγω της διασύνδεσής της με πολλούς παραγωγικούς κλάδους.
Επιπλέον χαρακτηρίζεται από υψηλό αξιακό φορτίο και συμβάλει στην κοινωνική συνοχή μέσω της δημιουργίας ισχυρής «ταυτότητας» σε μια κοινωνία.
Μελέτη του ΥΠΠΟΑ το 2014 κατέδειξε ότι η επένδυση 1 ευρώ σε έργο πολιτισμού αποφέρει 3,44 ευρώ σε βάθος 5ετίας.
Συμπερασματικά η επιχειρηματική ενασχόληση με πολιτιστικές δραστηριότητες οδηγεί σε έσοδα 3.5 φορές παραπάνω από το ποσό που δαπανάται και βοηθά στην καταπολέμηση της ανεργίας δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Το μεγάλο ενδιαφέρον των ταξιδιωτών για τον πολιτισμό αντανακλάται και στις έρευνες πιθανών ταξιδιωτών στο διαδίκτυο.
Το πολιτιστικό περιεχόμενο αποτελεί βασικό στοιχείο στην έρευνα πιθανών ταξιδιωτών, ειδικά από αγορές όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 35% των αναζητήσεων σχετικών με τον τουρισμό σχετίζεται με πολιτιστικά αξιοθέατα, μουσική, τέχνες, φεστιβάλ, ιστορικά μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, γαστρονομία κλπ.
Ας έρθουμε τώρα στη Λακωνία με την τεράστια πολιτιστική κληρονομιά.
Πρώτα απ όλα η Πρωτεύουσά της και το όνομά της…Σπάρτη: Η Πόλις Κράτος της Αρχαίας Ελλάδας που ο στρατός της αποτέλεσε την πιο ξακουστή πολεμική μηχανή ανά τους αιώνες. Ο Σπαρτιάτικος ασκητικός τρόπος ζωής, η κουλτούρα της απλότητας, η Σπαρτιατική Αγωγή των νέων που στόχο είχε να διαπλάσει ισχυρούς πολεμιστές, η ξεχωριστή θέση των γυναικών, διαφορετική από τις υπόλοιπες Πόλεις της Αρχαίας Ελλάδας αλλά και ενασχόληση με τις τέχνες όπως η μουσική και ο χορός, είναι μερικές από τις πτυχές που συνθέτουν το Σπαρτιατικό κλέος και την υστεροφημία που θαυμαζόταν και θαυμάζεται παγκόσμια και στις μέρες μας.
Έπειτα οι Καστροπολιτείες της Λακωνίας, ο Μυστράς, η Μονεμβασιά και το Γεράκι, απομεινάρια της Ελληνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που παρ όλους τους κατακτητές κράτησαν άσβηστο τον ελληνικό τους χαρακτήρα όπως μαρτυρούν οι αναρίθμητες εκκλησίες εντός των τειχών τους.
Διάσπαρτη είναι επίσης η Λακωνία από κάστρα, καστρομονάστηρα , μοναστήρια και εκκλησίες που αντανακλούν τη βαθιά θρησκευτικότητα των Λακώνων που έχει τις ρίζες της άλλωστε στην αρχαιότητα και αυτό πιστοποιούν τα δεκάδες Ιερά και Ασκληπιεία όπως περιγράφονται από τον Παυσανία.
Τέλος στο απτό πολιτισμικό απόθεμα της Λακωνίας πρέπει να προστεθούν τα χωριά μας με τα εξαιρετικά δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, η Μάνη με τους 118 παραδοσιακούς οικισμούς της, τα ορεινά χωριά στον Πάρνωνα και τον Ταΰγετο.
Από την άλλη μεριά ο άυλος πολιτισμός της Λακωνίας αποτελεί ένα ακόμα συγκριτικό της πλεονέκτημα.
Ήθη, έθιμα, χοροί γιορτές που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά και συνθέτουν την ιδιαίτερη ταυτότητα του τόπου μας.
Σπουδαιότατη η σημασία της γαστρονομίας στη Λακωνία που βασίζεται στα εξαιρετικά λακωνικά προϊόντα με προεξάρχον το ελαιόλαδο και παρά πολλά άλλα όπως ο Μαλβάζιος οίνος, τα πορτοκάλια και τα σύκα.
Αλλά και η “φυσική” κληρονομιά της Λακωνίας είναι πλουσιότατη.
Οι απίστευτες παραλίες μας, κάποιες από τις γνωστότερες παγκόσμια όπως αυτή του Σίμου στην Ελαφόνησο όπου βρίσκεται και ο προιστορικός οικισμός Παυλοπέτρι, βουνά όπως ο Ταΰγετος και ο Πάρνωνας με την τεράστια βιοποικιλότητα, σπήλαια όπως του Διρού και της Καστανιάς, το απολιθωμένο δάσος στα Βάτικα, φιόρδ σπάνιας ομορφιάς όπως αυτό του Γέρακα και αμέτρητες άλλες φυσικές ομορφιές με τις οποίες έχει προικίσει η φύση τον τόπο μας.
Εν ολίγοις το πολιτιστικό απόθεμα της Λακωνίας είναι τεράστιο και αποτελεί το μεγάλο της συγκριτικό πλεονέκτημα που αν αξιοποιηθεί σωστά μπορεί να αποφέρει εκρηκτική ανάπτυξη.
Ο στόχος μπορεί και πρέπει να είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η αειφορία και η άμβλυνση της εποχικότητας του τουρισμού στη Λακωνία.
Ο τόπος μας δε διαθέτει μόνο ήλιο και θάλασσα, αν και πλεονεκτεί και σ αυτά, διαθέτει τεράστιο αναπτυξιακό δυναμικό ώστε να δρέπει “καρπούς” καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η «Πολιτιστική κληρονομιά» της Λακωνίας είναι το στρατηγικό μας πλεονέκτημα και οφείλουμε να την εντάξουμε στην αναπτυξιακή μας πολιτική άμεσα.
Πως μπορεί να γίνει αυτό;
Με επαγγελματισμό, γνώση και αγάπη για τη Λακωνία.
Προτείνω τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου projectμε τίτλο «Η πολιτιστική κληρονομιά της Λακωνίας» το οποίο θα κινηθεί σε τρείς άξονες
Πρώτος άξονας: Καταγραφή, συντήρηση και ανάδειξη
Παραδείγματα:
Ανάπτυξη Θρησκευτικού, πολιτιστικού , εναλλακτικού τουρισμού.
Προσέλκυση ταξιδιωτών με βιωματικές εμπειρίες που συνδέονται με τα ήθη και τα έθιμα και την ιστορία της Λακωνίας ( έμφαση στο story telling) και μέσα απ΄ αυτές ανάδειξη των λακωνικών προϊόντων. ( ταυτοποίηση αυτών ως μοναδικά ΠΟΠ- ΠΓΕ-ΕΠΙΠ ).
Σωστή προβολή και διαφήμιση του πολιτιστικού προϊόντος.
Ανάδειξη της λακωνικής αγρογαστρονομίας με φεστιβάλ, εκθέσεις κλπ.
Αξιοποίηση του Σπαρτιατικού ιδεώδους για την πραγματοποίηση διεθνούς εμβέλειας διοργανώσεων (αθλητικών και άλλων), διεθνών φόρουμ, συνεδρίων.
Εκμετάλλευση της φυσικής κληρονομιάς και της βιοποικιλότητας (Ταΰγετος- Πάρνωνας- Σπήλαια, Μονοπάτια- διαδρομές)
Δεύτερος άξονας: Δημιουργία υποδομών για την υποστήριξη και εύκολη πρόσβαση, παραδείγματα:
Αν μπορούμε να παρέχουμε Νοσοκομειακή περίθαλψη υψηλού επιπέδου μπορούμε να προσελκύσουμε υψηλής ποιότητας τουρισμό,
Βελτιώνουμε το οδικό δίκτυο, τα λιμάνια και τις μαρίνες.
Κατασκευή σύγχρονου Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης και αναβάθμιση του παλιού.
Πολιτιστικές διαδρομές (Η πολιτιστική διαδρομή είναι ένα επώνυμο τουριστικό προϊόν, ένα προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, το οποίο διαμορφώνεται με βάση ένα συγκεκριμένο συνεκτικό στοιχείο, καλύπτει μια προσδιορισμένη χωρικά περιοχή και αποκτά «τουριστική ταυτότητα» με μια επωνυμία – Brand)
Σύνδεση αρχαιολογικών χώρων Πελοποννήσου, Καστροπολιτειών
Δημιουργία Αρχαιολογικών Πάρκων όπου τα μνημεία αναδεικνύονται στο φυσικό τους χώρο ενώ παρουσιάζονται στον επισκέπτη με μια θελκτική αλλά επιστημονικά τεκμηριωμένη αφήγηση και συνδέονται με την καθημερινή ζωή και τα προιόντα του τόπου.
Καταδυτικά πάρκα
Τρίτος άξονας: Oλιστική αξιοποίηση του Πολιτιστικού αποθέματος και σύνδεση του με την οικονομική ζωή της Λακωνίας.
Για να ολοκληρωθεί το project απαιτείται η συνεργασία και συνεργεία Δήμων Περιφέρειας Επαγγελματιών, Ειδικών επιστημόνων και Κυβέρνησης.
Αξιοποίηση του διαδικτύου για να έρθουμε σε επαφή με κάθε Λάκωνα και κάθε Έλληνα που αγαπά το τόπο μας ώστε να καταθέσει τις προτάσεις του.
Ο ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ: Η Λακωνία στο επίκεντρο της ανάπτυξής και του Πολιτισμού.
Μαργαρίτα Σπυριδάκου
Χειρουργός Οδοντίατρος
Εκλεγμένη Περιφερειακή Σύμβουλος
margaritaspiridakou@gmail.com
Ακολουθήστε το FLYNEWS στο Google News και παρακολουθήστε όλες τις εξελίξεις