Τα ζώα δεν στερούνται μιας αίσθησης ηθικής που τους επιτρέπει να διακρίνουν το καλό απ’ το κακό! Σήμερα θα ήθελα να αναφερθώ σε μια μικρή ιστορία με μια μεγάλη γάτα. Στην άγρια σαβάνα μια λέαινα σκοτώνει μπροστά στα μάτια ενός φωτογράφου μια αντιλόπη. Και εκεί που ετοιμάζεται να δειπνήσει, διαπιστώνει ότι η αντιλόπη ήταν έγκυος. Αμέσως βγάζει το μικρό από τη κοιλιά και προσπαθεί να το επαναφέρει στη ζωή αλλά μάταια.
Τότε αυτή κάθεται καταβεβλημένη διπλά στα δύο πτώματα, δείχνοντας προφανώς πολύ στεναχωρημένη! Ε λοιπόν σε λίγο έπαψε και να ανασαίνει. Έτσι ο φωτογράφος παράτολμα, αποφασίζει να πλησιάσει να δει τι έχει συμβεί. Και τι βλέπει. Η λέαινα πιθανώς από την θλίψη της έχει πάθει ανακοπή καρδιάς και κείτεται και αυτή νεκρή στο απέραντο αυτό κόσμο της άγριας σαβάνας…
Έχουν τα ζώα ηθική;
Και τίθεται το ερώτημα συνάνθρωποί μου: Εμφορούνται τα ζώα από ηθικές αξίες ενσυναίσθησης και ευσυνειδησίας ωσάν εμάς, τα “ανώτερα” όντα;
Οι τελευταίες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι τα ζώα δεν στερούνται την αίσθηση της ηθικής, η οποία τους επιτρέπει να διακρίνουν το καλό και το κακό. Αλλά μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε ότι ο άνθρωπος μονοπωλεί την Ηθική!
Η Ηθική απασχολεί ιδιαίτερα τον ανθρώπινο νου, αλλά από πού γεννιέται αυτή; Ερχόμαστε σε αυτό τον κόσμο χωρίς την αίσθηση της ηθικής και η ανατροφή μας κάνει ανθρώπινους/ηθικούς, ή γεννιόμαστε με μια σειρά από έννοιες του τι είναι καλό και τι είναι κακό και η καλλιέργειά τους μας κάνει να τις αναπτύσσουμε περαιτέρω;
Πέρα όμως από τον άνθρωπο έχουμε διαπιστώσει και σε άλλα ζώα, σε όλα σχεδόν τα είδη, ένα μεγάλο σύνολο ενστικτωδών απαγορεύσεων που είναι απαραίτητες και χρήσιμες για αυτά στην επικοινωνία και στην διαιώνισή τους.
Ο Konrad Lorenz πριν από πενήντα χρόνια, έχοντας ανοίξει το δρόμο να δούμε το ζωικό βασίλειο με άλλο μάτι, έγραψε το βιβλίο: “Ηθική στο ζωικό κόσμο”. Ότι η ηθική δεν είναι ξένη για τα ζώα, οι άνθρωποι το γνώριζαν προ αμνημονεύτων χρόνων: ας πάρουμε μια γάτα σαν παράδειγμα. Όλοι, μεγαλώνοντας με μια γάτα, θα μπορούσαν να διαπιστώσουν πόσο άμεσα επηρεάζεται αυτή από κάποιους ηθικούς κανόνες, οι οποίοι αρχικά της είναι εντελώς ξένοι. Της είναι όντως ξένοι όμως;;;
Είναι η ηθική έμφυτή ή επίκτητη στα ζώα;
Οι ειδικοί λένε ότι η έννοια της ηθικής δεν είναι ξένη για τα ζώα! Πριν λίγα χρόνια μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Frans de Waal έδειξε ότι οι πίθηκοι Καπουτσίνοι έχουν ανεπτυγμένη ηθική: όπως αποδείχθηκε οι ανταμοιβές με τη μορφή φαγητού τους ευχαριστούν πολύ περισσότερο όταν υπάρχει αρκετό φαγητό για όλες τις οικογένειες των μελών.
Ωστόσο, το θέμα δεν περιορίζεται στα πρωτεύοντα θηλαστικά μόνο.
Ο καθηγητής, οικολόγος Mark Bekoff του Πανεπιστημίου του Κολοράντο πιστεύει ότι η ηθική είναι εγγενής σε όλα τα θηλαστικά και χάρη σε αυτήν, ακόμη και πολύ επιθετικά ζώα που έχουν συνηθίσει να ανταγωνίζονται μπορούν να ζήσουν μαζί σε μια ομάδα. Ο επιστήμονας αφιέρωσε πολλά χρόνια στη συλλογή στοιχείων που αποδεικνύουν ότι η έμφυτη αίσθηση δικαιοσύνης είναι το προνόμιο όχι μόνο των ανθρώπων, αλλά και άλλων ειδών ζώων.
Ο Mark Bekoff παρουσίασε τα αποτελέσματα της δουλειάς του στο βιβλίο Wild Justice, στο οποίο λέει: «Η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι έχουν ηθική, αλλά τα ζώα δεν έχουν, είναι μερικώς τεκμηριωμένη, αλλά υπάρχουν πλέον σαφές ενδείξεις του αντιθέτου. Οι ηθικές αξίες μπορεί να διαφέρουν, αλλά υπάρχουν. Οι ηθικές αρχές είναι συγκεκριμένες για διαφορετικά είδη, και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να τις συγκρίνουμε μεταξύ τους και με την ανθρώπινη ηθική.” Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι μπορεί να μη διαφέρουν καν οι ηθικές αξίες!
Συγκεκριμένα, κάποιοι ερευνητές έχουν παρατηρήσει πώς ορισμένα ζώα είναι σε θέση να δείξουν συναίσθηση για ζώα άλλων ειδών. Ο καθηγητής Bekoff, υπενθυμίζει ότι “υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα δελφίνια σώζουν ανθρώπους από καρχαρίες με κόστος την ίδια τους τη ζωή και ελέφαντες βοήθησαν αντιλόπες να ξεφύγουν από παγίδες και θηρευτές.
Ακολουθήστε το FLYNEWS στο Google News και παρακολουθήστε όλες τις εξελίξεις