Με βάση τα διατάγματα αρ.235 (24.03.2016) και αρ.787-ρ (11.08.2016), η ρωσική κυβέρνηση εκκίνησε την πιλοτική διαδικασία εισαγωγής του Εθνικού Ψηφιακού Συστήματος Παρακολούθησης και Ανίχνευσης Προϊόντων.
Πρόκειται για την υποχρεωτική και ομοιογενή ηλεκτρονική σήμανση εγχωρίως παραγόμενων ή εισαγόμενων προϊόντων που άρχισε το 2019 και θα ολοκληρωθεί το 2024. (https://chestnyznak.ru/en/)
Για το κάθε προϊόν θα δημιουργείται ένας μοναδικός κωδικός, ο οποίος θα προστατεύεται από ειδική τεχνολογία κρυπτογράφησης, ώστε να μην μπορεί να παραχαραχθεί. Ο κωδικός αυτός θα ακολουθεί το προϊόν σε όλα τα στάδια διακίνησής του στην αγορά. Η έκδοση των κωδικών θα μπορεί να γίνει μόνο από πιστοποιημένες στο σύστημα επιχειρήσεις, δηλαδή εγχώριους παραγωγούς ή εισαγωγείς. Ειδικά για τα εισαγόμενα προϊόντα, υπεύθυνοι για την σήμανση θα είναι οι εισαγωγείς .
Σύμφωνα με το ηλεκτρονικό σύστημα σήμανσης τύπου QR code (φέρει την κωδική ονομασία Honest Label), σε κάθε προϊόν αντιστοιχεί ένας μοναδικός κωδικός αναγνώρισης, ο οποίος χαρακτηρίζει το προϊόν από την παραγωγή ή την εισαγωγή μέχρι την τελική πώληση. Χαρακτηριστικό στοιχείο του συστήματος είναι ότι παρέχεται σε κάθε ενδιαφερόμενο της σχετικής εφοδιαστικής αλυσίδας η δυνατότητα να εκφράσει (μέσω του συστήματος) ακόμα και την αντίρρησή του για κάποιο συγκεκριμένο καταναλωτικό προϊόν, σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι αυτό δεν τηρεί τις αναρτητέες προδιαγραφές.
Ρωσική κυβέρνηση, εκτιμά ότι η εφαρμογή δεν πρόκειται να επιβαρύνει τους τελικούς χρήστες των προϊόντων, καθότι τα εμπλεκόμενα κόστη είναι απειροελάχιστα. (ενδεικτικά έχει αναφερθεί τιμή σήμανσης ανά μονάδα προϊόντος 0,5 ρούβλια δηλ. 0,007 ευρώ) ενώ από την υλοποίησή του αναμένεται να προκύψουν οφέλη για το δημόσιο (μείωση της παράνομης διακίνησης προϊόντων, αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας, αύξηση των φόρων και δασμών), τους καταναλωτές (αύξηση εμπιστοσύνης κατά την αγορά νόμιμων και υψηλής ποιότητας προϊόντων, προστασία της υγείας και των δικαιωμάτων των καταναλωτών) και τις παραγωγικές ή εισαγωγικές επιχειρήσεις (δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος με παράλληλη αύξηση των εσόδων, μείωση του κόστους, πρόσβαση σε δεδομένα διακίνησης των προϊόντων).
Το ομοσπονδιακό Υπουργείο Βιομηχανίας και Εμπορίου, το οποίο επιμελείται του όλου εγχειρήματος, με την υιοθέτηση αυτού του συστήματος αναφέρει ότι, με την εφαρμογή του νέου συστήματος, αυξάνεται σημαντικά η αποτελεσματικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας των προϊόντων, παρέχοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να ελέγχουν τα κύρια χαρακτηριστικά των προϊόντων που επιθυμούν να αγοράσουν μέσω διαδικασίας σάρωσης του ηλεκτρονικού σήματος από τα κινητά τους τηλέφωνα.
Σύμφωνα με την αρμόδια για νομικά θέματα επιτροπή της Κρατικής Δούμα, η ηλεκτρονική σήμανση των προδιαγραφών προϊόντων θεωρείται ότι πρόκειται να δημιουργήσει προϋποθέσεις περαιτέρω ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου στη Ρωσία (το οποίο κατά το 2018 ανήλθε στα $18 δισ., σύμφωνα με στοιχεία της UNIDO). Ειδικά για τα φάρμακα (ως ευαίσθητους κωδικούς προϊόντων για τη δημόσια υγεία), η εφαρμογή αυτού του συστήματος σήμανσης αναμένεται να διευκολύνει σημαντικά το ηλεκτρονικό εμπόριο στη ρωσική αγορά, δεδομένου ότι θα αυξηθεί σημαντικά η αξιοπιστία τους (τούτο αποδεικνύεται και από τη σημαντική μείωση αυτών των συναλλαγών για τα αμφίβολης ποιότητας σκευάσματα).
Το σύστημα προβλέπεται σταδιακά να επεκταθεί σε ολόκληρη τη Ευρασιατική Ένωση. Το Καζακστάν και η Λευκορωσία θα προχωρήσουν άμεσα σε σταδιακή εφαρμογή. Η Αρμενία είναι έτοιμη, αλλά θα προχωρήσει στην εφαρμογή του αργότερα. Η Ρωσία παρέχει βοήθεια στο Κιργιστάν, ώστε σε λιγότερο από 24 μήνες να είναι επίσης έτοιμο για την υιοθέτηση του συστήματος.
Το Εθνικό Ψηφιακό Συστήμα Παρακολούθησης και Ανίχνευσης Προϊόντων έχει τεθεί ήδη σε εφαρμογή, από 1η Ιουνίου 2019 για τον κλάδο των γουναρικών και από την 1η Δεκεμβρίου 2019 για τους κλάδους ελαστικών, ενδυμάτων, φωτογραφικών μηχανών, διαφόρων προϊόντων ελαφράς βιομηχανίας και καλλυντικών.
Από 1ης Ιουλίου 2020 επεκτείνεται και στους κλάδους υπόδησης, προϊόντων καπνού και φαρμακευτικών σκευασμάτων. Δίδεται παράταση σε ορισμένες κατηγορίες εισαγόμενων προϊόντων: στα υποδήματα εφόσον έχουν υπογραφεί συμβόλαια εισαγωγής μέχρι τις 30.06.2020, δίδεται παράταση ενός μηνός για την εισαγωγή τους ενώ στα φάρμακα που έχουν παρασκευαστεί στο εξωτερικό προ της 1ης Οκτωβρίου τ.ε., υπάρχει η δυνατότητα εισαγωγής τους άνευ σήμανσης, μέχρι και το τέλος του έτους.
Τα προϊόντα που πρόκειται να ενταχθούν στο επόμενο στάδιο είναι τα γαλακτοκομικά, το επιτραπέζιο νερό, τα ποδήλατα και τα αναπηρικά καροτσάκια και όπως προαναφέρθηκε θα εφαρμοστεί σε όλα τα καταναλωτικά προϊόντα, μέχρι το 2024. (https://chestnyznak.ru/en/potrebitelyam/#markir)
Τέλος, επισημαίνεται ότι το ζήτημα της εφαρμογής του εν λόγω συστήματος σήμανσης προϊόντων στη ρωσική αγορά εξετάζεται από την Ευρ. Επιτροπή προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι απαιτήσεις σήμανσης και εντοπισμού προϊόντων που έχει εισάγει η ρωσική κυβέρνηση εγείρουν θέμα «εμποδίων στο εμπόριο».
Ακολουθήστε το FLYNEWS στο Google News και παρακολουθήστε όλες τις εξελίξεις