Ο Αλέξης Τσίπρας και η Ιθάκη

Γράφει ο Παναγιώτης Κουμουνδούρος

Τις τελευταίες μέρες πάρα πολύ προσπαθούν να διαβάσουν «πίσω από τον τοίχο»

τα γραφόμενα του πρώην πρωθυπουργού.

Δημοσιογραφικές επιτυχίες, ασφαλιστικά μέτρα ,αναλύσεις, αντιπαραθέσεις,

ύψωσαν το ενδιαφέρον κατακόρυφα.

Οι προπωλήσεις της πρώτης εκδόσεις ξεπέρασαν ακόμη και τις πιο φιλόδοξες προβλέψεις. Το ενδιαφέρον αμείωτο.

Αυτός ήταν άραγε ο στόχος του Αλέξη Τσίπρα να γίνει το βιβλίο του μπεστ σελλερ;

Όχι βέβαια, αυτό το βιβλίο είναι μοιραίο να κουβαλάει ένα διπλό στόχο και μια παγίδα που μπορεί να ανοίξει ξανά παλιές πληγές όπως τον ζήσαμε στα χρόνια της διακυβέρνησης του, Ο Τσίπρας, είχε μια ιδιότυπη εμμονή με το να μπαίνει μπροστά. Δεν φορούσε πανοπλία· στεκόταν με το στήθος γυμνό στις καταιγίδες, παίρνοντας πάνω του όλες τις σφαίρες. Δεν κρύφτηκε ποτέ πίσω από υπουργούς, δεν χρησιμοποίησε αθόρυβες παραιτήσεις για να κατευνάσει την κοινή γνώμη.

Απέναντί του, ο Μητσοτάκης αμέτοχος, άγνοια σε κάθε σκάνδαλο, μια σκιά που δεν ήξερε, δεν είδε, δεν άκουσε. Κι όμως, η σκιά κατηγορούσε πάντα τους άλλους.

Αυτή η στάση του Τσίπρα δεν του βγήκε τελικά σε καλό. Επικοινωνιακά και πολιτικά πλήρωσε ακριβά το ότι επέλεξε να στέκεται μόνος στην πρώτη γραμμή. Πρώτη φορά είδαμε μια κυβέρνηση όπου ο «βασιλιάς» πολεμούσε για τα στρατιωτάκια του κι όχι το αντίστροφο. Μια ανορθόδοξη γενναιότητα που, αντί να τιμηθεί, συχνά χλευάστηκε.

Και τότε ήρθε η επικοινωνιακή υπεροπλία της ΝΔ, μετά το 2016, να χτίσει γύρω του μια εικόνα σκοτεινή, βαριά, σχεδόν μοιραία. Η λέξη «ψεύτης» έγινε επωδός, ξόρκι και κατάρα μαζί, επαναλαμβανόμενη με τελετουργική προσήλωση. Οι μιντιακοί μηχανισμοί πήραν τη σπίθα και την έκαναν πυρκαγιά, μέχρι που το αφήγημα ρίζωσε βαθιά.

Και η κωλοτούμπα —η λέξη που έγινε όπλο και στίγμα— χτύπησε πιο βαθιά όταν ήρθε από τα «αριστερά» του. Γιατί πάντα πονά περισσότερο το βέλος που έρχεται από εκεί που θεωρείς σπίτι.

Και τώρα, το βιβλίο.

Κουβαλάει μαζί του δύο ξεκάθαρους, σχεδόν αναπόφευκτους στόχους:

1. Να δείξει ποιοι παρέσυραν την πορεία με λάθος συμβουλές, λάθος εκτιμήσεις, λάθος κινήσεις. Να χαράξει γραμμές, σαν χαρακτικά πάνω σε πέτρα, και να απομακρυνθεί από πρόσωπα που τον βάραιναν.

2. Να υψώσει τη δική του αλήθεια — όχι για να εξαγνιστεί, αλλά για να υπάρξει δικαιοσύνη, να μην τα φορτωθεί όλα. Να πει πως όσα έλεγε τότε, τα πίστευε, ήταν η δικιά του αλήθεια, η αλήθεια της στιγμής. Κι ας διαψεύστηκε έπειτα. Πως οι λέξεις του είχαν βάρος, όσο κι αν μετά τις έκαναν σκόνη.

Και η παγίδα;

Πως όλα αυτά που συνέβησαν όχι σε κάποιο μακρινό παρελθόν, αλλά πριν έξι, δέκα χρόνια.

Οι πρωταγωνιστές ζουν, θυμούνται. Εμείς τα μέλη είμαστε εδώ και πονάμε ακόμη. Είμαστε πολιτικά ενεργοί, και στις πληγές μας δεν έχει πέσει σκόνη λήθης.

Τώρα οποίος νιώσει ότι θίγεται θα σηκώσει το ξίφος. Όποιος κατονομαστεί ως υπαίτιος θα βγει στο φως να απαντήσει. Το πεδίο της μάχης ανοίγει ξανά.

Πού θα οδηγήσει όλο αυτό;

Κανείς δεν μπορεί να ξέρει. Είναι μια ζαριά που μπορεί να φέρει λύτρωση ή νέα συντρίμμια.

Πιστεύω το δεύτερο.

Το μόνο σίγουρο είναι πως το βιβλίο αναμένεται από πολλούς με ενδιαφέρον.

Θα έχει εκπλήξεις; Θα ανοίξει πόρτες σε δωμάτια που δεν είδαμε ποτέ; θα φωτίσει πρόσωπα που θεωρούσαμε άμεμπτα και θα αποθεώσει άλλα που ίσως δεν περιμέναμε;

Το σίγουρο είναι ότι θα προκαλέσει θόρυβο· γιατί αλήθεια χωρίς αναταραχή δεν υπάρχει.

Άλλωστε, ποια εξιστόρηση αξίζει να ειπωθεί χωρίς να προκαλεί ανατροπή.